Dokumente ekskluzive për shtëpinë e Nënë Terezës në Shkup

Shkup, 24.02.2015 -Të gjithë e dinë së Gonxhe Bojaxhiu alias Nënë Tereza lindi në mes në Shkupit, në shtëpinë ku tani ka vetëm një pllakë përkujtimore që tregon se aty ka lindur kjo Nënë e të gjithë botës dhe që tanimë është paraparë të ndërtohet një hotel në stilin barok.

Por, radhë kush e di, se ajo shtëpi ka qenë edhe pronë e Gonxhes, që kur ajo i ka pas 9 vjet.

Dokumenti ekskluziv që sjell “Lajmi” tregon se Kolë Bojaxhiu, babai Gonxhes, ia ka lënë asaj trashëgimi shtëpinë në qendër të Shkupit, që kur ajo ishte e mitur.

Shkaqet se pse babai Kolë Bojaxhiu, ia lë trashëgimi shtëpinë në qendër të Shkupit, Gonxhes, e jo gruas së tij Dranes, apo fëmijëve të tjerë nuk dihen, por një gjë është e sigurt nga ky dokument, Gonxhja që në moshën nëntë vjeçare ka qenë pronare e shtëpisë në qendër të Shkupit, të cilës pushteti në Maqedoni po përpiqet që t’ia shkulë themelet, duke e zëvendësuar më hotel barok.

Dokumenti po ashtu tregon, se nëntë vjet më vonë, në vitin 1928, kur Gonxhe Bojaxhiu niset në misionin hyjnor, ia fal shtëpinë nënës së saj Drane Bojaxhiut.

Historiani Skënder Hasani, tashmë me detyrën drejtor i Institutit të Trashëgimisë Kulturore dhe Shpirtërore të Shqiptarëve është ai që e ka gjetur këtë dokument të rëndësishëm historik, të cilin lexuesve po ia shpalos gazeta “Lajm”.

Historiani thotë se për rininë e Nënë Terezës deri tash nuk ka shumë informacione burimore, kryesisht burimet janë pas marrjes së misionit të saj.

“Na mbetet neve shkencëtarëve të Institutit që ta shtjellojmë dhe hulumtojmë rininë e Nënë Terezës. Jo rastësisht gjatë hulumtimit tim në arkivin e Maqedonisë, rastësisht kam gjetur një dokument me vlerë të madhe historike që është një argument për ditët e sotme që i përket rinisë së Nënë Terezës.

Para vdekjes, Kolë Bojaxhiu, ia lë trashëgimi shtëpinë në qendër të Shkupit Gonxhe Bojaxhiut dhe askujt tjetër. Edhe pse Gonxhja në atë kohë ka qenë vetëm nëntë vjeçare, babai i saj Kola, shtëpinë ia ka lënë Gonxhes së vogël dhe jo anëtarëve të tjerë të familjes.

Kjo shtëpi, përveç që lindi Gonxhe Bojaxhiu, ajo është edhe në pronësinë e saj, që është një fakt dhe informacion me shumë rëndësi për ditët e sotme”, thekson Hasani për “Lajm”.

Kur Nënë Tereza në vitin 1928 u nis për në misionin e shenjtë, iu desh që të shlyente gjithë pasurinë e saj dhe ja me këtë dokument që ai ka zbuluar, ajo ia fal shtëpinë nënën se saj, Dranes.

“Ajo shtëpi në qendër të Shkupit përveç që ka lind nënë Tereza ka qenë edhe në pronësi të saj”, thekson Hasani.

Por viteve të fundit në Shkup po punohet me të madhe për zhdukjen e trashëgimisë kulturorë të shqiptarëve përfshirë këtu edhe nobelisten e Nënë Tereza.

Shtëpia e saj muze, në vend që të ndërtohej, aty ku I kishte themelet u ndërtua në një vend që se ka pas kurrë, ndërsa mbi themelet e shtëpisë së saj, së pari ishte paraparë që të ndërtohej kisha “Shën Konstandini dhe Elena”, por falë zërit të qytetarëve kjo kishë nuk u ndërtua aty, por pak metra më tutje. Pastaj po mbi themelet e shtëpisë së Nënë Terezës ishin paraparë që të ndërtohen Shkallët spanjollë, ndërsa tani është dhënë dritë jeshile që të ndërtohet një hotel tre katësh i stilit barok.

Historiani Skëndër Hasani thotë se edhe Ipeshkvia e Kosovës ka faj, pasi asnjëherë nuk e ka ngrit zërin kundër zhdukjes së trashëgimisë kulturore të shqiptarëve katolikë. “Ipeshkvia e Kosovës nuk I del në mbrojtje trashëgimisë së saj në Maqedoni, për ta denoncuar Kishën Katolike të Maqedonisë, por akoma hesht rreth këtyre  çështjeve.  Ajo hesht edhe me tendencën për të asgjësuar themelet e shtëpisë së Nënë Terezës në qendër të Shkupit dhe për të ndërtuar një objekt komercial”, thotë Hasani duke shtuar se synimi është që të zhduket elementi i fundit shqiptar në sheshin e Shkupit.

“I bëj apel Ipeshkvisë së Kosovës dhe Tiranës, I bëj apel të gjitha partive politike në Maqedoni, që ti lënë mënjanë kacafytjet dhe të vihen në mbrojtje të mos zhdukjes së elementit të fundit shqiptar në sheshin e Shkupit. Pa ashtu ky apel vlen edhe për institucionet e Tiranës dhe Prishtinës, të cilët në të gjitha agjendat e tyre e kanë Nënë Terezë”, apelon historian Hasani.

Historiani kërkon unitet të shqiptarëve, të paktën  në këtë segment të rëndësishëm, në mos zhdukjen e gjurmëve të shtëpisë së Gonxhe Bojaxhiut. /Gazeta “Lajm” Shkup/

Linku online:
http://lajmpress.com/lajme/maqedoni/49254-dokumente-ekskluzive-per-shtepine-e-nene-terezes.html