Filmi “BESA: Premtimi”, një rinjohje ndërkombëtare për shqiptarët (FOTO)

Shkup, 12.09.2015 – Mbrëmë në Qendrën Memoriale të Holokaustit të Hebrenjve në Shkup, u shfaq njëri nga projeksionet më të mira dokumentare – filmike, që flet për kontributin e madh të shqiptarëve në shpëtimin e mijëra familjeve hebreje gjatë Luftës së Dytë Botërore. Për ta ndjekur filmin “BESA: Premtimi”, kishin ardhur ambasadori amerikan, z.Xhes Bejli, i cili edhe pati një fjalë rasti, ku çmoi lartë virtytin e hershëm të shqiptarëve për fjalën e dhënë, si dhe shumë ambasadorë tjerë, krerë fetarë, politikë dhe shtetëror.

Të pranishmit u pëshëndetën edhe nga drejtori i Qendrës Memoriale të Holokaustit të Hebrenjve në Shkup, Goran Sadikarijo dhe kryetaja e Komunitetit Hebraik në Maqedoni, Berta Romano.

Drejtori i ITSHKSH-së, Skender Asani, tha se mund të jetë e habitshme, mund të jetë e pashpjegueshme dhe madje e pakuptueshme se si ka mundësi që te kombi ynë fjala e dhënë të ketë kaq peshë. “Duke qenë historian, jam munduar ta gjej shpjegimin e kësaj dhe kam arritur në një teoretizim që duket edhe i logjikshëm. Në mungesë të një shteti të drejtë, në mungesë të një kontrate funksionale sociale, shqiptarët janë detyruar të prodhojnë një kod tjetër që do ta zëvendësonte këtë kontratë sociale dhe atij kodi t’i përshkruajnë edhe tipare të mbinatyrshme. Shqiptari ka besuar dhe mund të besojë edhe sot se më lehtë mund të dorëzohet jeta se të thyhet Besa”, tha Asani.

Ndërsa, ministri i Arsimit dhe Shkencës, Abdilaqim Ademi, tha se Besa shqiptare është një virtyt i moçëm dhe i njohur botërisht. Është një fjalë e shenjtë e dhënë mikut, një premtim që nuk njeh tradhti, qoftë edhe nëse peshohet me çmimin e jetës. “Kjo besë e dhënë ka bërë që shumë hebrenj të shpëtojnë nga thundra e nazizmit gjatë Luftës së Dytë Botërore, në Shqipëri, dhe gjithandej trojeve shqiptare në Ballkan. Prandaj, ne si shqiptarë ndihemi krenarë që kemi luajtur një rol të tillë shumë pozitiv dhe thellësisht human, në një situatë tejet të vështirë edhe për vetë fatin dhe ekzistencën tonë si popull”, u shpreh Ademi.

Mjaft emocional ishte edhe paraqitja e znj.Ita Faraxhi nga Izraeli, familja e së cilës ishte nga Shkupi, ndërsa kishtu ikur në Shkodër të Shqipërisë për të shpëtuar nga nazistët. Atje kishte lindur, ishte pagëzuar me emrin Drita, dhe kishte jetuar dy vjet në një familje shqiptare.

Eventi u organizua nga Qendra Memoriale e Holokaustit të Hebrenjve në Shkup dhe Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve-Shkup (ITSHKSH), me mbështetjen e Ministrisë së Arsimit e Shkencës dhe Komunës së Çairit.