ITSH Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve – Shkup
SHBA vlerëson kontributin e ITShKSh në forcimin e lirisë së besimit
Shkup, 14 maj – Departamenti Amerikan i Shtetit publikoi të mërkurën raportin e tij vjetor mbi gjendjen e lirisë së besimit në botë, që përfshinë të dhëna për gjendjen e lirisë së besimit në 200 shtetet e territore dhe dokumenton shkeljet e kryera nga qeveritë, grupet terroriste dhe individët. Aty analizohet në kapituj të veçantë edhe gjendje e lirisë së besimit edhe në Maqedoninë e Veriut.
Duke iu referuar Kushtetutës së Maqedonisë së Veriut, Raporti vë në dukje se ajo ndalon diskriminimin fetar dhe parashikon lirinë e fesë dhe shprehjen fetare. Kushtetuta iu jep barazi para ligjit të gjithë individëve, pavarësisht nga besimi fetar dhe përmend pesë komunitete fetare: Kisha Ortodokse Maqedonase, Komuniteti Fetar Islam në Maqedoninë e Veriut (IRC), Kisha Katolike, Kisha Metodiste Ungjillore dhe Komuniteti Hebre, të cilat janë të liruar nga taksat, ndërkohë që grupet e tjera fetare duhet të regjistrohen për të marrë të njëjtat përfitime. Në Raport nënvizohet edhe fryma e bashkëpunimit në mes të Ambasadës amerikane dhe institucioneve të shtetit.
Raporti i Departamentit te Shtetit mbi Lirinë Fetare ne Bote për vitin 2020 në fokus të interesimit ka edhe problematikat që lidhen mbi mësimin dhe edukimin e Holokaustit, duke theksuar me këtë rast se më 10 mars, qeveria miratoi përkufizimin e punës së IHRA 2013 mbi mohimin dhe shtrembërimin e Holokaustit dhe ngarkoi Ministrinë e Arsimit dhe Shkencës, Byronë për Zhvillimin e Arsimit dhe Institutin e Trashëgimisë Shpirtërore dhe Kulturore të Shqiptarëve (ITSH) të përkthejnë, brenda tre muajsh, Rekomandimet e IHRA të Dhjetorit 2019 për Mësimdhënien dhe Mësimin e Holokaustit në gjuhët maqedonase, shqipe, turke dhe serbe për t’u shpërndarë në shkollat në të gjithë vendin.
Ky rekomandim i Qeverisë u përfshi edhe në strategjinë e punës së Departamentit për mësimin dhe edukimin e Holokaustit pranë ITSHKSH-së, me ç’rast në një afat rekord u përgatitën Rekomandimet e IHRA të Dhjetorit 2019 për Mësimdhënien dhe Mësimin e Holokaustit në gjuhët maqedonase, shqipe, turke dhe serbe.
Krahas trajnimeve për arsimtarë dhe edukatorë në bashkëpunim me Jad Vashem nga Izraeli, Departamenti e përpilon e dhe Strategjinë për edukimin mbi holokaustin në Republikën e Maqedonisë së Veriut, me kontributin e ekspertëve, edukatorëve dhe institucione botërore me renome të cilat e trajtojnë këtë tematikë.
Raporti gjithashtu potencon se në muajin qershor, Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore dhe Kulturore të Shqiptarëve filloi një kurs trajnimi katër-ditor në internet mbi edukimin dhe mësimin e Holokaustit për 45 mësues të shkollës fillore dhe të mesme nga i gjithë vendi, në bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit dhe Shkencës, Ministrinë e Punëve të Jashtme të Izraelit dhe Yad Vashem – Qendra Botërore e Përkujtimit të Holokaustit në Jerusalem. Raporti përmend edhe ish ministrin e Arsimit dhe Shkencës, Arbër Ademi, i cili ka folur për rëndësinë e partneritetit mbi mësimin dhe edukimin e Holokaustit në Ballkan, sipas të cili kjo ngjarje ishte pjesë e strategjisë për të përfshirë edukimin e Holokaustit brenda sistemit zyrtar arsimor shtetëror dhe sigurimin e mjeteve për ta zbatuar atë.
Drejtori i ITSHKSH, Prof.dr. Skender Asani, shprehet i kënaqur me vlerësimin që jepet në Raportin e Departamentit Amerikan te Shtetit mbi Lirinë Fetare në Botë për vitin 2020, duke shtuar se ITSHKSH tash më po afishohet edhe ndërkombëtarisht si një pikë referimi dhe orientimi për mënyrën e menaxhimit të resurseve humane e shkencore në projektet konkrete që mundësojnë një bashkëjetesë komode të përkatësive e afiniteteve fetare, kulturore e etno-psikologjike në Maqedoninë e Veriut.
“Ndjehem i nderuar dhe i respektuar nga Departamenti Amerikan i Shtetit për vlerësimin inkurajues që ka dhënë sa i përket kontributit të ITSHKSH në forcimin e lirisë së besimit në Maqedoninë e Veriut, me theks të posaçëm në kontributin për ta bërë pjesë të strategjisë përfshirjen e mësimit dhe edukimit e Holokaustit brenda sistemit arsimor në vend”, nënvizoi Asani.
САД го цени придонесот на ИДКНА во зајакнувањето на слободата на религијата
Скопје, 14 мај – Стејт департментот на САД во среда го објави својот годишен извештај за состојбата на верска слобода во светот, кој вклучува податоци за состојбата на верска слобода во 200 држави и територии и ги документира и прекршувањата извршени од страна на владите, терористичките групи и поединците. Состојбата на верската слобода во Северна Македонија е исто така анализирана во посебни поглавја.
Осврнувајќи се кон Уставот на Северна Македонија, Извештајот забележува дека тој забранува верска дискриминација и предвидува верска слобода и верско изразување. Уставот, без оглед на вера, и дава еднаквост на сите индивидуи според законот, и споменува пет верски заедници: Македонска православна црква, Исламска верска заедница на Северна Македонија (ИВЗ), Католичка црква, Евангелистичка методистичка црква и Еврејска заедница, кои се ослободени од даноци, додека другите религиозни групи мораат да се регистрираат за да ги добијат истите поволности. Извештајот исто така го истакнува духот на соработка помеѓу американската амбасада и државните институции.
Извештајот на Стејт департментот за верската слобода во светот за 2020 година, исто така, има во фокусот на интерес прашања поврзани со учењето и образованието на Холокаустот, нагласувајќи во оваа прилика дека на 10 март, владата ја одобри дефиницирањето на работата на IHRA 2013 врз негирањето и изобличувањето на Холокаустот и им наложи на Министерството за образование и наука, Бирото за развој на образованието и на Институтот за духовно и културно наследство на Албанците (ИДКНА) во рок од три месеци да ги преведат препораките на IHRA од декември 2019 година за учење и едуцирање на Холокаустот на македонски, албански, турски и српски јазик, за да бидат дистрибуирани во училиштата низ целата земја.
Оваа препорака на Владата беше вклучена во стратегијата за работа на Одделот за образование и истражување на холокаустот при ИДКНА, во кој случај, во рекордно време беа подготвени Препораките на IHRA од декември 2019 година за настава и учење на Холокаустот на македонски, албански, турски и српски јазик.
Покрај обуките за наставници во соработка со Јад Вашем од Израел, Одделот ја составува Стратегијата за изучување на Холокаустот во Република Северна Македонија, со придонес на реномирани експерти, едукатори и светски институции кои се занимаваат со оваа тема.
Извештајот исто така потенцира дека во јуни, Институтот за духовно и културно наследство на Албанците започна четиридневен курс за обука преку интернет, за Холокаустот. Обуката е наменета за 45 наставници од основно и средно училиште од целата земја, во соработка со Министерството за образование и наука, Министерство за надворешни работи и Јад Вашем – Светски центар за сеќавање на Холокаустот во Ерусалим. Во извештајот се споменува и поранешниот министер за образование и наука, Арбер Адеми, кој зборуваше за важноста на партнерството за образование на холокаустот во Балкан, според кој овој настан беше дел од стратегијата за вклучување на образованието за Холокаустот во официјалниот државен образовен систем и обезбедувањето на средства за нејзино спроведување.
Директорот на ИДКНА, проф. д-р Скендер Асани, е задоволен од проценката дадена во Извештајот на Стејт департментот на САД за верската слобода во светот за 2020 година, додавајќи дека ИДКНА сега се прикажува на меѓународно ниво како референтна точка и ориентација за начинот на управување со човечки ресурси и научно конкретно проекти кои овозможуваат удобен соживот на верски, културни и етно-психолошки припадности и афинитети во Северна Македонија.
„Се чувствувам почестен и почитуван од Стејт департментот на САД за охрабрувачката проценка што ја даде за придонесот на ИДКНА за зајакнување на верската слобода во Северна Македонија, со посебен акцент врз неговиот придонес во вклучување на образованието за Холокаустот во својата стратегија и во рамките на образовен систем во земјата “, подвлече Асани.
